Η ουτοπία της δημοκρατίας ή η δημοκρατία της ουτοπίας
Νίκος Δαβίδ
Η οικονομική κατάσταση στην Ελλάδα, τη πρώτη περίοδο μετά το Β παγκόσμιο πόλεμο (1945-1970), ήταν, αντικειμενικά, πολύ χειρότερη από σήμερα. Όμως υπήρχε μια προσδοκία ότι τα πράγματα θα βελτιωθούν. Υπήρχε μια πραγματική ελπιδοφόρα αίσθηση, η οποία σήμερα έχει εκλείψει. Οι οικονομικές ανισότητες είναι άνευ προηγουμένου και οι καθημερινές εικόνες των αστέγων που κοιμούνται στα παγκάκια και τις εσοχές των κτιρίων, των ανθρώπων που αναζητούν ένα «πινάκιο φακής» στα συσσίτια των δήμων και της εκκλησίας και τα υψηλά νούμερα της ανεργίας και των μη εξυπηρετούμενων δανείων είναι απλά αδιάψευστες αποδείξεις της κρατούσας οικονομικής ανισότητας. Εάν στις παραπάνω παραμέτρους συμπεριλάβουμε την κατάσταση της παιδείας, την κατάσταση στις υπηρεσίες υγείας και τη γενικότερη αίσθηση σήψης του πολιτικού προσωπικού, τότε οδηγούμαστε στο ασφαλές συμπέρασμα ότι η χώρα βιώνει μια από τις χειρότερες περιόδους της ιστορίας της.
Αν όμως επιχειρήσουμε μια πιο σφαιρική διατύπωση (λαμβάνοντας υπόψη την οικονομική κατάσταση σε ευρωπαϊκό και γιατί όχι παγκόσμιο επίπεδο), η ανισότητα είναι αποτέλεσμα της συγκέντρωσης του πλούτου σε ένα κλάσμα του πληθυσμού της τάξης του 1%.
Κατά τον Νόαμ Τσόμσκι (Avram Noam Chomsky, 7 Δεκεμβρίου 1928 – , Αμερικανός καθηγητής στο Τμήμα Γλωσσολογίας και Φιλοσοφίας του Τεχνολογικού Ινστιτούτου της Μασαχουσέτης (MIT)), κυριολεκτικά, μόλις 0,1 % του πληθυσμού είναι απλά υπερβολικά πλούσιοι. Η κατάσταση αυτή όχι απλώς είναι άδικη αλλά επισύρει αρνητικές επιπτώσεις πάνω στην κοινωνία ως σύνολο. Διότι το γεγονός της ανισότητας από μόνο του έχει διαβρωτική και βλαβερή επίδραση στη δημοκρατία. Και τούτο διότι η βασική αρχή της δημοκρατίας είναι η κινητικότητα των τάξεων ή πιο απλά η δυνατότητα ένας φτωχός (ένας εργάτης π.χ. ) να βρει μια καλή δουλειά, να αγοράσει ένα σπίτι , ένα αυτοκίνητο και να σπουδάσει τα παιδιά του. Η αρχή αυτή σήμερα έχει καταρρεύσει.
Στη δημοκρατία, η κοινή γνώμη έχει κάποια επίδραση στις πολιτικές αποφάσεις. Και στη συνέχεια η κυβέρνηση διεκπεραιώνει τις δράσεις που καθόρισαν οι πολίτες. Αυτό σημαίνει, με απλά λόγια, δημοκρατία. Είναι σημαντικό να γίνει κατανοητό πως προνομιούχοι και ισχυροί κλάδοι ποτέ δε συμπάθησαν τη δημοκρατία, και με πολύ καλό λόγο μάλιστα. Η δημοκρατία δίνει δύναμη στα χέρια του γενικού πληθυσμού και την παίρνει από αυτούς. Επειδή όμως η δημοκρατία, σαν λεκτικός όρος, δεν μπορούσε να αποσυρθεί, χρησιμοποιήθηκε και χρησιμοποιείται πλέον σαν μανδύας για τη συγκέντρωση πλούτου και δύναμης. Το «δημοκρατικό σύστημα» επεξεργάσθηκε και εφαρμόζει με επιτυχία (κρίνοντας από το αποτέλεσμα) 10 κανόνες για τη συγκέντρωση πλούτου και δύναμης και βασίζονται στο γενικότερα αξίωμα που διέπει οποιαδήποτε θεωρία.
Η ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΠΛΟΥΤΟΥ ΠΑΡΑΓΕΙ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΔΥΝΑΜΗΣ
Αυτό ισχύει ειδικά καθώς το κόστος των εκλογών εκτοξεύεται, που τρόπον τινά εξωθεί τα πολιτικά κόμματα στις τσέπες μεγάλων εταιρειών. Και αυτή η πολιτική δύναμη γρήγορα μεταφράζεται σε νόμους που αυξάνουν τη συγκέντρωση του πλούτου. Ομοίως και με τις δημοσιονομικές, και με τις φορολογικές πολιτικές.
Απελευθέρωση…
Κανόνες εταιρικής διακυβέρνησης,
και μια πληθώρα διάφορων μέτρων…
Πολιτικά μέτρα που σχεδιάστηκαν να αυξήσουν τη συγκέντρωση πλούτου και δύναμης…
Που με τη σειρά τους παράγουν περισσότερη πολιτική δύναμη για να επιτυγχάνεται το ίδιο πράγμα. Και αυτά είναι εκείνα που παρατηρούμε τα τελευταία χρόνια.
Και έτσι διαιωνίζεται αυτός ο φαύλος κύκλος.
Στην πραγματικότητα αυτό είναι τόσο ριζωμένο στην παράδοση, που ο Άνταμ Σμιθ (Adam Smith, 16 Ιουνίου 1723 – 17 Ιουλίου 1790, Σκωτσέζος οικονομολόγος και ηθικός φιλόσοφος) το περιέγραψε το 1776 στο “Πλούτο των εθνών” ως εξής:
“Στην Αγγλία οι βασικοί αρχιτέκτονες των πολιτικών αποφάσεων είναι οι άνθρωποι στους οποίους ανήκει η κοινωνία”. (Στην εποχή του, οι έμποροι και οι βιομήχανοι).
Και αυτοί κανονίζουν ώστε τα προσωπικά τους συμφέροντα να τα φροντίζονται καλά, όσο βαρύ αντίκτυπο και αν έχει αυτό στον αγγλικό λαό ή σε άλλους.
Τώρα δεν είναι πια οι έμποροι και οι βιομήχανοι, είναι τα χρηματοοικονομικά ιδρύματα και οι πολυεθνικές εταιρείες.
Οι άνθρωποι που ο Άνταμ Σμιθ ονόμασε “αφέντες της ανθρωπότητας” ακολουθούν το αισχρό ρητό¨
“Όλα για τον εαυτό μας, και τίποτα για κανέναν άλλον.”
Αυτοί απλά θα επιδιώξουν πολιτικές από τις οποίες θα επωφεληθούν οι ίδιοι, και που βλάπτουν όλους τους άλλους. Επίσης θα επιδιώξουν, απουσία γενικευμένης λαϊκής αντίδρασης, πράγμα λίγο πολύ αναμενόμενο (τι ειρωνεία … το βλέπουμε σήμερα στην Ελλάδα όπου η κατά παράδοση λαϊκή αντίδραση εκπροσωπούμενη από την Αριστερά δεν διστάζει να χαρακτηρίσει τις μαζικές διαμαρτυρίες ως κινούμενες στα όρια της συνταγματικής νομιμότητας).
Επιγραμματικά οι 10 αρχές, κατά τον Τσόμσκι, που εφαρμόζονται από το «συστημικό λογισμικό“ είναι:
1. ΕΛΑΤΤΩΣΗ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ
2. ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΙΔΕΟΛΟΓΙΑΣ
3. ΕΠΑΝΑΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ
4. ΜΕΤΑΤΟΠΙΣΗ ΤΟΥ ΒΑΡΟΥΣ
5. ΕΠΙΘΕΣΗ ΣΤΗΝ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ
6. ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΩΝ ΡΥΘΜΙΣΤΩΝ
7. ΜΑΓΕΙΡΕΜΑ ΕΚΛΟΓΩΝ
8. ΚΡΑΤΗΣΤΕ ΤΟΝ ΟΧΛΟ ΥΠΟ ΕΛΕΓΧΟ
9. ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗ ΣΥΝΑΙΝΕΣΗ
10. ΠΕΡΙΘΩΡΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΛΑΟΥ