Λυκούργος Καρτσακλής: Η φαρμακευτική αντιμετώπιση της νόσου Alzheimer
Με τον όρο Εκφυλιστική Άνοια εννοούμε μία παθολογική κατάσταση του Εγκεφάλου, λόγω της οποίας ο πάσχων αντιμετωπίζει συνεχή και σταδιακή επιδείνωση στις Γνωστικές του λειτουργίες (όπως τη Μνήμη, τον χωροχρονικό προσανατολισμό, τις Εκτελεστικές λειτουργίες, την Κριτική σκέψη, την ικανότητα λεκτικής επικοινωνίας), με αποτέλεσμα συνεχή έκπτωση στην καθημερινή του λειτουργικότητα.
Στις Εκφυλιστικές Άνοιες απαντάται μεγάλη απώλεια και σημαντικές δομικές μεταβολές στα εγκεφαλικά κύτταρα. Η Άνοια, όπως προκύπτει από τα ως άνω χαρακτηριστικά της, δεν αποτελεί αυτούσια νόσο. Ανοϊκή εικόνα μπορεί να προκληθεί από διάφορα εγκεφαλικά νοσήματα και δύναται να εκδηλωθεί με ποικίλα συμπτώματα, που εξαρτώνται από την εντόπιση της αρχικής βλάβης στον Εγκέφαλο και την πορεία εξέλιξης της συγκεκριμένης νόσου εξατομικευμένα στον εκάστοτε ασθενή.
Η συνηθέστερη νόσος που οδηγεί σε Άνοια είναι η νόσος του Alzheimer. Το 60% των πασχόντων από Άνοια πάσχουν από τη νόσο του Alzheimer. Σήμερα έχουν αναγνωριστεί δεκάδες άλλες νόσοι που οδηγούν σε Εκφυλιστική Άνοια και κατέχουν μικρότερα ποσοστά στη συχνότητα εμφάνισης σε σχέση με τη νόσο του Alzheimer.
Κύρια μέριμνα της ιατρικής εξέτασης και παρακολούθησης είναι να τεθεί ακριβής διάγνωση και στον ασθενή να εφαρμοστεί η ενδεικνυόμενη θεραπευτική προσέγγιση. Ριζική θεραπεία για τη νόσο του Alzheimer δεν έχει μέχρι στιγμής ανακαλυφθεί. Η νόσος αυτή (όπως και οι υπόλοιπες εκφυλιστικές Άνοιες) δημιουργούν κατά την πορεία τους σοβαρά προβλήματα διαβίωσης και ποιότητας ζωής στους πάσχοντες και στο περιβάλλον τους.
Παρόλα αυτά, η σωστή καθοδήγηση από τον Ιατρό, προτιμότερα από τα αρχικά-ήπια στάδια, είναι ικανή να ατονήσει την ένταση των συμπτωμάτων και να μειώσει σημαντικά τις δυσμενείς επιπτώσεις της Άνοιας. Τα φάρμακα που χρησιμοποιούμε στις εκφυλιστικές Άνοιες μπορούν να διακριθούν σε δύο μεγάλες κατηγορίες.
Στην πρώτη ανήκουν φάρμακα που στοχεύουν στον τομέα του περιορισμού του λεγόμενου γνωστικού ελλείμματος (του ελλείματος στη Μνήμη, την οργάνωση, τον χωροχρονικό προσανατολισμό, την κριτική ικανότητα, τις εκτελεστικές λειτουργίες του ατόμου).
Τα φάρμακα αυτά μπορούν να πετύχουν τη μείωση του ρυθμού έκπτωσης, όταν χρησιμοποιούνται σε συγκεκριμένα στάδια της νόσου. Είναι γενικώς καλώς ανεκτά και η επιλογή τους στο θεραπευτικό πλάνο γίνεται ανάλογα με το ιατρικό ιστορικό και τις ανάγκες του ασθενούς στη δεδομένη φάση της νόσου
. Στη δεύτερη μεγάλη κατηγορία ανήκουν τα φάρμακα αντιμετώπισης και πρόληψης συμπεριφορικών προβλημάτων και νευροψυχολογικών εκδηλώσεων που ενδέχεται να προσβάλουν στα διάφορα στάδια τον ασθενή. Τέτοιες εκδηλώσεις είναι αγχώδεις καταστάσεις, Κατάθλιψη, φοβίες, αλλαγές νυχθημερινού ρυθμού, αυξημένη καχυποψία ή και παραλήρημα, ψευδαισθήσεις και πλήθος άλλων εκδηλώσεων, που καθιστούν δύσκολη την καθημερινότητα του ασθενούς και των οικείων και φροντιστών του.
Με τη χρήση όμως των συγκεκριμένων φαρμάκων (διαφόρων κατηγοριών, αντικαταθλιπτικών, αγχολυτικών, υπναγωγών, αντιψυχωτικών), σε εξατομικευμένες δόσεις και για καθορισμένα και εξατομικευμένα για την περίπτωση του κάθε ασθενή, χρονικά διαστήματα χορήγησης, τα συμπεριφορικά προβλήματα αντιμετωπίζονται σε πολύ ικανοποιητικό βαθμό.
Η ζωή των ασθενών με νόσο Alzheimer και των οικείων τους σε μεγάλο βαθμό επηρεάζεται αρνητικά με την επέλευση της νόσου. Στον αγώνα που καλούνται να δίνουν, η εξειδικευμένη παρέμβαση και αγωγή είναι σε θέση να μετριάσει σημαντικά τον φόρτο της νόσου και της φροντίδας της